Gospodarka cyrkularna - na czym polega?

Wraz ze wzrostem ogólnej świadomości ekologicznej, coraz popularniejsze staje się również pojęcie gospodarki cyrkularnej. Coraz więcej mówi się o tym, jak wiele zasobów zużywa tradycyjny model produkcji dóbr konsumpcyjnych i jak wiele odpadów jest w jego wyniku produkowane. Model gospodarki cyrkularnej, nazywanej także gospodarką o obiegu zamkniętym, ma być odpowiedzią na te coraz bardziej palące problemy. Na czym dokładnie polega gospodarka cyrkularna i co powinniśmy o niej wiedzieć?

Gospodarka cyrkularna - definicja

Zacznijmy od ogólnej definicji oraz założeń tego modelu biznesowego. W najbardziej szerokim znaczeniu, gospodarka cyrkularna to taka, w której produkty są przedmiotem obrotu w zamkniętych cyklach. Zakłada ona projektowanie procesów produkcji tak, by jak najdłużej utrzymywać wartość zarówno gotowych produktów, jak i materiałów oraz części używanych do ich produkcji. Generalnym celem gospodarki o obiegu zamkniętym jest maksymalnie zminimalizowanie zarówno zużycia surowców, jak i ilości odpadów powstających w procesach produkcyjnych. W tym celu tworzy się systemy, w których odpady traktowane są jako surowce w kolejnych fazach bądź innych procesach. Model gospodarki cyrkularnej zakłada również tworzenie produktów w taki sposób, by miały one maksymalnie długą żywotność. Innym istotnym aspektem jest wprowadzenie i optymalizacja wszelkich procesów związanych z ponownym wykorzystaniem surowców, takich jak recykling, reprodukcja czy renowacja. Założenia gospodarki cyrkularnej oparte są na naturalnym obiegu materii w przyrodzie, w której nie istnieje przecież pojęcie "odpad". Kluczowym aspektem tego modelu biznesowego jest efektywna współpraca pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w proces powstawania danego produktu, poczynając od producenta, a na ostatecznych konsumentach kończąc.

Plusy i minusy gospodarki o obiegu zamkniętym

Choć gospodarka cyrkularna wydaje się być rozwiązaniem prawie idealnym, powszechnie wiadomo, że nie istnieje model całkowicie pozbawiony wad. Przyjrzyjmy się zatem korzyściom, ale również wyzwaniom wynikającym z tego modelu biznesowego.

• Środowisko. Wydaje się, że to właśnie środowisko naturalne najmocniej cierpi na dotychczasowym, liniowym modelu gospodarki. Już w chwili obecnej, ze względu na ekscesywne wykorzystywanie surowców potrzebnych do produkcji, możemy zaobserwować problemy na ich rynku. Coraz trudniej przewidzieć wahania cen kluczowych surowców, a także okresowo występują problemy z ich dostępnością. Ponadto, obecny model gospodarki związany jest z wysoką produkcją odpadów, co staje się coraz bardziej palącym problemem. Model gospodarki o obiegu zamkniętym opiera się na zmniejszeniu zapotrzebowania na surowce, a także produkcji odpadów. Pociąga to za sobą znaczące korzyści zarówno dla środowiska naturalnego, jak i dla producentów, którzy staną się nieco mniej zależni od niestabilnego rynku surowców.
• Oszczędności. Model gospodarki cyrkularnej zakłada wykorzystanie do maksimum żywotności produktu końcowego. Z tego powodu upatruje się w nim znaczących oszczędności i zmniejszenia marnotrawstwa. Także procesy recyklingowe bądź naprawa lub wymiana zużytych części, zamiast wyrzucenia całego produktu, powinna znacząco zmniejszyć koszta.
• Konieczność przearanżowania infrastruktury. Ten czynnik wymienia się jako jedno z największych wyzwań, przed którymi mogą stanąć producenci. Dla wielu firm może się to okazać krokiem kosztownym i niezwykle trudnym do przejścia, jako że model gospodarki cyrkularnej może wymagać ponownego zaprojektowania procesów produkcyjnych. Ocenia się, że najbardziej ucierpią na tym gospodarki krajów nisko rozwiniętych, gdzie wprowadzenie odpowiedniej technologii produkcyjnej może być z oczywistych względów utrudnione.
• Jakość produktu. Istnieją obawy, że odzyskane surowce, mimo odpowiedniego procesu ich recyklingu, nie będą już charakteryzowały się tak samo wysoką jakością jak ich nowe odpowiedniki. Z tego względu część ekspertów obawia się pogorszenia jakości końcowych produktów trafiających do konsumentów.

Gospodarka cyrkularna w praktyce

Wraz z wzrostem popularności idei gospodarki o obiegu zamkniętym, pojawia się wiele ciekawych inicjatyw opartych na jej założeniach. Jako jedną z nich można wymienić powstającą obecnie platformę boxofhope.pl, dzięki której klienci będą mieli możliwość łatwego oddania przedmiotów, których już nie używają. Połowa zysku ze sprzedaży tak pozyskanych przedmiotów trafi na konto wybranej przez klienta fundacji. Platforma ma również maksymalnie ułatwiać współpracę sklepom internetowym, poprzez udostępnienie wygodnego systemu do generowania etykiet nadawczych dla ich klientów. Przedmioty, które klienci zdecydują się oddać, będą w zależności od ich dalszej przydatności przeznaczane na sprzedaż poprzez własny sklep internetowy, portale aukcyjne, sprzedaż do sklepów z używanymi rzeczami, eksport, paliwo alternatywne lub czyściwo fabryczne. Współpracować z boxofhope.pl mogą zarówno sklepy internetowe, fundacje, jak i indywidualni klienci (oddając rzeczy bądź je kupując).